Ánh nắng mặt trời có cả tác động tích cực và tiêu cực đối với cơ thể con người. Ví dụ, chúng ta biết rằng phơi nắng có thể gây bỏng da và lâu dài làm tăng nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng cần thiết để tổng hợp Vitamin D trong da. Điều này dẫn đến nhu cầu tìm ra sự cân bằng tối ưu giữa việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có lợi cho sức khỏe và việc tiếp xúc quá mức nguy hiểm.
Tác động tiêu cực của ánh nắng
Phơi nhiễm tia cực tím mặt trời (UV) có liên quan đến ung thư da không tế bào hắc tố kể từ cuối thế kỷ 19, và các nghiên cứu tiếp theo đã chỉ ra rằng cháy nắng góp phần vào cơ chế bệnh sinh của ung thư biểu mô tế bào vảy (squamous cell carcinoma – SCC), ung thư biểu mô tế bào đáy (basal cell carcinoma – BCC) và ung thư tế bào hắc tố (malignant melanoma – MM). SCC và BCC hiếm khi di căn nhưng MM thường phát triển và di căn mạnh, tỷ lệ tử vong cao. Bệnh dày sừng ánh sáng là một loại tổn thương khác do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và hiện được coi là dạng SCC sớm.
Bong tróc da vai do cháy nắng
Việc tiếp xúc với tia cực tím cường độ cao trong thời gian ngắn, có hoặc không có vết bỏng, nhưng đặc biệt là bị bỏng ở trẻ em, đã cho thấy làm tăng nguy cơ mắc bệnh MM và nguy cơ mắc bệnh MM nói chung trong dân số tăng lên khi ở gần xích đạo.
Phổ của bức xạ tia cực tím mặt trời có các dải bước sóng khác nhau với các tính chất khác nhau. Bức xạ UV-A là 315-400 nm, bức xạ UV-B là 280-315 nm và bức xạ UV-C là dưới 280 nm. Tầng ozone của trái đất hấp thụ bức xạ UV-C nên UV-A và UV-B là khoảng có tác dụng đối với cơ thể. Hầu như tất cả bức xạ UV-B đều được hấp thụ bởi lớp trên cùng của da – lớp biểu bì. Bức xạ UV-A thâm nhập sâu hơn vào lớp hạ bì. Kết quả là tác động của bức xạ UV-B, bao gồm cả ung thư da, chủ yếu được tìm thấy ở lớp biểu bì, trong khi tác động của UV-A như lão hóa da, được tìm thấy ở lớp hạ bì. Bức xạ UV-B gây ra những thay đổi đột biến trong DNA, trong khi tác động của UV-A là do tổn thương oxy hóa và các tác động gián tiếp khác.
Tác động tích cực của mặt trời
Mặc dù việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian ngắn có liên quan đến ung thự tế bào hắc tố (MM) và các bệnh ung thư khác, nhưng việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời với cường độ ít hơn trong thời gian dài không được chứng minh là làm tăng nguy cơ mắc ung thư tế bào hắc tố (MM) và một số nghiên cứu thậm chí còn cho thấy nó có tác dụng bảo vệ. Một số tác dụng bảo vệ đó có thể là do vai trò của ánh sáng mặt trời trong quá trình tổng hợp vitamin D, vì cơ thể con người cần tiếp xúc với bức xạ UV-B để tổng hợp vitamin D. Nếu không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, cần phải bổ sung vitamin D bằng đường uống để duy trì sức khỏe.
Nguồn Vitamin D
Thiếu vitamin D từ lâu đã được biết là nguyên nhân gây ra bệnh còi xương, một căn bệnh về xương. Khoảng 50% dân số thế giới bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu vitamin D. Khoa học hiện nay đang nghiên cứu mối liên hệ giữa vitamin D và phòng chống ung thư. Các nghiên cứu dịch tễ học đã cho thấy việc bổ sung vitamin D làm giảm tỷ lệ ung thư. 1500 IU vitamin D mỗi ngày giúp giảm 50% nguy cơ ung thư đại tràng. Một nghiên cứu khác cho thấy rằng 1500 IU vitamin D mỗi ngày giúp giảm tỷ lệ tử vong do ung thư khoảng 30%. Và 4000 IU mỗi ngày giúp giảm 50% nguy cơ ung thư vú.
Nhận thức ngày càng tăng về mối liên hệ giữa việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và ung thư da đã dẫn đến việc sử dụng rộng rãi kem chống nắng và quần áo bảo hộ. Mặc dù giảm nguy cơ ung thư, các biện pháp bảo vệ này cũng có thể dẫn đến lượng vitamin D thấp hơn. Lượng vitamin D được khuyến nghị hàng ngày (Recommended daily allowance – RDA) của Hoa Kỳ là 600 IU, nhưng một số chuyên gia tin rằng những khuyến nghị đó quá thấp và hầu hết mọi người đều tin rằng những khuyến nghị đó là quá thấp, cần 1000 IU trở lên để bảo vệ khỏi gãy xương, một số bệnh ung thư và các bệnh khác.
Theo News-Medical
Bởi Dr. Catherine Shaffer, Ph.D.
Tham khảo
- Vitamin D: The “sunshine” vitamin, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3356951/
- Understanding positive and negative effects of solar UV-radiation: A challenge and a fascinating perspective, https://dnva.no/